Het was misschien wel mijn laatste kans om deze film, die ik al weken wil zien, op het zilveren scherm te bekijken. Om één of andere reden heeft Chassé Cinema namelijk besloten de film al in de vijfde week niet meer dagelijks te vertonen. Het gaat om de met een Golden Globe bekroonde film Elephant van Gus van Sant (o.a. My Own Private Idaho en Good Will Hunting), geïnspireerd op het drama van Columbine, de high-school waar twee scholieren een bloedbad aanrichtten door 12 medescholieren dood te schieten alvorens zelfmoord te plegen.
Eliphant is geen documentaire, het is fictie. Maar Gus van Sant heeft er wel over nagedacht. Wat zouden de oorzaken geweest kunnen zijn van het drama van Columbine. Welke motieven zouden de daders Eric Harris en Dylan Klebold gehad kunnen hebben.
Maar Gus van Sant doet veel meer in zijn film. In zijn film springt Van Sant over en weer van de dag voor de gebeurtenis naar de dag zelf. Na de introductie van de 6 hoofdrolspelers heb je als kijker meteen sympathie voor de karakters. Maar de grens in tijd vervaagt snel en na enige tijd komt de onrust: wanneer begint het bloedbad? En hoewel je van te voren eigenlijk al weet wie het zijn, blijft de vraag hangen wie de daders zullen zijn. Zo verreikt die anticipatie dat Van Sant zelfs opluchting oproept bij de kijker op het moment dat het schieten daadwerkelijk begint. Opluchting, omdat het onontkoombaar is. Onontkoombaar, omdat de kijker van te voren al weet wat er op 20 april 1999 in Columbine is gebeurd.
Het doodschieten van studenten en leerkrachten is slechts nog het plichtmatig afwerken van een proces dat al lang in beweging was gezet en niet meer teruggedraaid kon worden. Van Sant brengt het zo in beeld dat je het zelfs niet eens erg vindt. Als het dan toch moet gebeuren, doe het dan maar zo snel mogelijk. De daders offeren zich op voor de geschiedschrijving. Verdriet, wanneer zij ook zelf niet aan de dood kunnen ontkomen.
Met Elephant zet Gus van Sant een waar meesterwerk neer dat de kijker steeds weer op het verkeerde been zet. Misplaatste sympathie, het onvermogen om in te grijpen en tot slot de berusting dat het eigenlijk niet anders kon. Het is één van die zeldzame films die je stil krijgt, waarna je even geen behoefte hebt aan een gesprek, die je zintuigen op scherp zet en de buitenwereld voor even totaal anders laten waarnemen. Zo’n mooie film verdient het om nog een tweede keer gezien te worden. Ik hoop dan ook dat het Chassé ‘m voorlopig nog even in de roulatie laat
