Brabant, Europese culturele hoofdstad 2018. Grootheidswaanzin, zou je in eerste instantie zeggen. Dat valt wel mee, maar een aantal cultuurwoordvoerders moest nog wel worden overtuigd.
Jaarlijks kiest Europa een culturele hoofdstad. De laatste jaren zelfs twee. In 2018 is Nederland aan de beurt om een culturele hoofdstad ‘te leveren’, samen met Malta. Brabantstad, een bestuurlijk samenwerkingsverband tussen de B5, de vijf grote steden van Brabant, heeft in 2006 besloten ook een gooi te doen naar de titel Europese Culturele Hoofdstad.
Het klinkt in eerste instantie tamelijk onlogisch: een bestuurlijk samenwerkingsverband is geen culturele eenheid. En Eindhoven, Tilburg, ‘s Hertogensbosch, Breda en, godbetere, Helmond verschillen behoorlijk. Toch zit ‘m daar ook de kracht. Deze verschillende Brabantse steden zijn op hun eigen manier allemaal cultureel in ontwikkeling en bereid om ook in cultureel oogpunt naar elkaar toe te groeien. Eigenlijk zijn het niet de B5 die kandidaat staan als Culturele Hoofdstad, maar is het de hele provincie.
Daarmee is het traject naar de vervaardiging van een definitief bidbook en het tijdpad totaan 2014, waarin bekendgemaakt wordt welke Nederlandse aanvrager de titel daadwerkelijk krijgt toegewezen, eigenlijk wezenlijk interessant. De eerste vraag die beantwoord moet worden voordat het bidbook afgemaakt kan worden, is namelijk niet wat de Brabantse steden aan te bieden hebben op de gebieden cultuur, kunst en erfgoed. De veel belangrijkere vraag is wat onze culturele karakter is. Wat is het afzonderlijke karakter van de verschillende steden. Wat zijn de verschillen tussen de Brabantse regio’s en wat maakt ons desondanks allemaal Brabanders?
Je red het dan niet met familiegevoel en spiritualiteit. Tuurlijk, we hebben de van de Belgen overgeorven Brabantse gastvrijheid en onze katholieke traditie. We hadden de Spaanse overheersing, de Vrede van Breda en we hadden de Nassaus. Maar we hebben in Brabant ook culturele vernieuwing, technologie, kenniseconomie. Zo bekeken zit Brabant op het snijvlak van een aantal ontwikkelingen. Traditie versus vernieuwing, Agrarisch versus grootstedelijk, groot versus klein. Eigenwijs Brabant ergens tussen de randstad, de Antwerpse regio en het Ruhrgebied.
Wat mij betreft staat het komende jaar in het teken van die zoektocht naar onszelf. Wie is Brabant eigenlijk? En Wie is Breda, wie is Eindhoven? Wie Tilburg en Den Bosch en, vooruit, Helmond? En laten we die vraag nu ook eens stellen aan onze buren ten westen, Roosendaal en Bergen op Zoom. Als die exercitie iets oplevert, is het hele traject culturele hoofdstad in mijn ogen al geslaagd. En tegelijk ook weer stukken kansrijker.
Uitstekend om de lat niet hoger te leggen dan ’n zoektocht naar jezelf – zeker als je weet dat Brabant (of andere kandidaten) toch geen schijn van kans hebben tegen de kandidatuur van ’t Knooppunt Arnhem-Nijmegen. Wat is trouwens ‘erfgoef’?
[sÇ: dan wordt het misschien tijd voor de stadsregio om zich daadwerkelijk kandidaat te stellen in plaats van de mislukte staatssecretaris medy van der laan nog eens een onderzoekje te laten doen.]
Bitchfight
[sÇ: you wish.]