Dit is geen politieke daad. Dit is de daad van een gestoorde gek. Woorden van die strekking werden geuit via twitter, toen bekend werd dat de bomaanslagen in Oslo en de daaropvolgende wanstaltige, één uur durende slachtpartij op Utøya niet de verantwoordelijkheid van Al-Qaida waren, maar van de rechts-extremistische Noor Anders Breivik. Dat hij een gestoorde gek is, moge evident zijn. Maar zijn daad was wel degelijk politiek.
De wandaad van Breivik is net zo politiek als de moord op Fortuyn door Volkert van der Graaf. De actie van, vermoedelijk, een éénling, dat wel. Maar ook een actie die is ingegeven vanuit de volstrekt abjecte gedachtegang dat de ideologie die de daders aanhingen belangrijker was dan een mensenleven. Of, in het geval van Breivik, zelfs 93 levens.
Breivik behoort tot het slag mensen dat men vroeger rechts-extremisten noemt, nazi’s en ander tuig dat de suprematie van het eigen ras en de eigen cultuur nastreeft. Deze mensen houden er abjecte denkbeelden op na die lange tijd volstrekt niet als acceptabel werden beschouwd. Met het groeiend anti-islamitische sentiment in Europa hebben deze lieden echter een nieuw, legitiem platform geboden om hun ideeën van intolerantie en culturele suprematie te spuien.
Het opvallende van het bloedbad dat Breivik heeft aangericht, is de keuze voor zijn slachtoffers. Breivik is verklaard anti-moslim, maar heeft er niet voor gekozen om, pak ‘m beet, een moskee op te blazen. In plaats daarvan heeft hij ervoor gekozen om af te reizen naar een eiland Utøya in de Tyrifjorden, zo’n dertig kilometer ten westen van Oslo, waar in dit weekeinde het jaarlijkse zomerkamp van de jongerenafdeling van de Noorse arbeiderspartij gehouden werd. 700 jongeren op ongeveer 10 hectare. Eén op de zeven jongeren heeft dat niet overleefd.
Daarmee heeft Breivik niet alleen Noorwegen, maar specifiek de Noorse sociaal-democratie in het hart geraakt. Breivik had het specifiek gemunt op ‘links’. Het was de arbeiderspartij die, wat Breivik betreft, verantwoordelijk was voor een Noorwegen met meerdere culturen, voor een Noorwegen waarin diversiteit en pluriformiteit de norm zijn, voor een Noorwegen waar ook moslims wonen, al is het slechts een handjevol. In de strijd tegen de islam is het in de ogen van Breivik niet alleen legitiem, maar zelfs noodzakelijk, om mensen met een andere politieke overtuiging, op gruwelijke wijze uit de weg te ruimen.
Dit waandenkbeeld van Breivik vind ongetwijfeld zijn oorsprong in een klimaat waarbij ‘links’ steeds meer de schuld lijkt te krijgen van alles wat er in het verleden fout is gegaan. Dat sentiment is ook in Nederland erg sterk. Het falen van de multiculturele samenleving, zo daar al sprake van is, is eenzijdig de schuld van de PvdA, als je rechts-populistische politici mag geloven. Ook al is in de periode 1960-1990 de PvdA slechts zeven van de dertig jaar in een coalitie vertegenwoordigd geweest. Net zo makkelijk wordt ook de verantwoordelijkheid voor de staatsschuld, de kredietcrisis en ongetwijfeld ook de hondenpoep in de schoenen van de PvdA geschoven.
Is daarmee ‘rechts’, of, laten we het beestje bij de naam noemen: Wilders, mede-verantwoordelijk voor het bloedbad van Breivik? Nee, net zo min als een willekeurige moslim verantwoordelijk gesteld kan worden voor de aanslagen van Al-Qaida, een willekeurige Palestijn voor de daden van Hamas. En, ja, net zo min als dat destijds op 6 mei 2002 de kogel van ‘links’ kwam.
Maar de kous is daarmee niet helemaal af. Want in een klimaat waarbij het usance is geworden om moslims te bestempelen als het grootste gevaar voor het voortbestaan van de westerse cultuur, is het mogelijk dat gevaarlijke psychopaten als Breivik gaan denken dat geweld dan wellicht een legitiem verdedigingsmiddel is. En in een politiek klimaat waarbij het usance is om in het parlement en daarbuiten de politieke tegenstander te bestrijden door het plegen van karaktermoord, zal ook de afkeer tegen politici of politieke partijen en denkbeelden alleen maar verder toenemen.
Woorden plegen geen moorden, mensen plegen moorden. Ontegenzeglijk waar. Maar een klimaat van steeds toenemende polarisatie werkt als een incubator voor de denkbeelden van mensen als Breivik. En de politiek, de Nederlandse voorop, kan in mijn ogen wel wat depolarisatie gebruiken.
In mijn ogen zijn terreurdaden van alle tijden. Een gestoorde gek kan via allerlei stromingen zijn gelijk zien te vinden. Doorgaans ontwikkelen ze hun eigen variant op een stroming om hun gelijk te halen. Ik vind een pleidooi voor nuancering van het publieke debat om terreurdaden te voorkomen daarom nutteloos. Ben jij bijvoorbeeld ook van mening dat de demonisering van Fortuyn door”links” heeft bijgedragen aan de kans dat Fortuyn door een gek zou worden omgelegd? Elke gek zoekt zijn eigen verantwoording voor zijn gruweldaden. Heftig publiek debat of niet…
[sÇ: het verhitte debat rond fortuyn zal er aan bijgedragen hebben dat er een sfeer ontstond waarin een psychopaat als volkert kon gaan denken dat het goed zou zijn als deze persoon omgelegd zou worden.]
En dat vind je dan een argument om het debat minder hard te voeren? Een verhit debat moet kunnen in een democratie en je moet dit mijns inziens zeker niet uit de weg gaan om malloten niet voor het hoofd te stoten. We moeten op andere manieren tijdig zien te achterhalen wie er op een terreurdaad zint. Openlijk en fel debat lijdt er mijns inziens eerder toe dat iemand met kwaad in de zin van zich laat horen dan deze debatten angstvallig uit de weg te gaan.
[sÇ: ik ben niet tegen een fel of hard debat. noch pleit ik voor het uit de weg gaan van debat, in tegendeel. graag zelfs, als het maar inhoudelijk is. de politiek is wat mij betreft te gepolariseerd op dit moment, karaktermoord is aan de orde van de dag. net als fact-free politics trouwens. met democratie heeft dat allemaal geen snars te maken. iedereen is verantwoordelijk voor de toon die hij of zij zelf kiest. ik wijs alleen maar op de onbedoelde gevolgen die dat kan hebben. overigens: breivik handelde niet omdat hij voor zich het hoofd gestoten voelde. hij voelde zich juist aangemoedigd, zo vrees ik.]
Ik ook, over hetzelfde. De jouwe is wel een stuk doordachter, beter opgebouwd. De mijne is meer een tirade, random gedachten, alle woede van me afschrijven: http://stijl.loggy.nl/30691_Ut%C3%B8ya_en_Guernica.html
[sÇ: ik vind het wel wat ver gaan om iedereen die extreem-rechtse ideeën heeft meteen maar preventief op te sluiten.]
“Wilders, mede-verantwoordelijk voor het bloedbad van Breivik? Nee, net zo min als een willekeurige moslim verantwoordelijk gesteld kan worden voor de aanslagen van Al-Qaida”
Het juiste antwoord luidt: Ja, Wilders is medeverantwoordelijk want Wilders heeft Breivik geïnspireerd. Een willekeurige moslim heeft daarentegen niet Al-Qaida geïnspireerd.
[sÇ: wat een onzin. is jezus ook verantwoordelijk voor de kruistochten?]
Àls, àls, àls Jezus dingen zei die de kruisridders vervolgens verbonden met daden, dan was Jezus medeverantwoordelijk, ja. Maar Jezus zei niets over Jerusalem als heilige stad of over het verjagen van moslims. Dat deden kruisridders wèl. Dus jouw suggestie klopt niet.
Breivik zegt daarentegen exact dezelfde dingen als Wilders: cultureel-marxisme heeft islamitisch stemvee Europa binnengehaald, mensen in de knieën schieten, de elite is links, haat-zaai-artikel moet uit de wet geschrapt worden, we moeten (de onderdrukkende apartheidsstaat!) Israel steunen want dat is een Westers bolwerk tegen de islam…
Breivik noemt Wilders zelfs als inspirator en zegt dat hij begrijpt dat Wilders en Rasmussen in eerste instantie afstand zullen nemen van Breiviks actie omdat ze voorlopig nog respectabel over moeten komen om de extreem-rechtse ontwikkeling op gang te houden…
Volgelingen van Wilders hebben ook de overeenkomsten gezien en de terrorist geprezen…
Breivik wil een Noorse variant van de EDL. Dit is een Engelse nazi-knokploeg die mensen op straat intimideert. Ze kwamen naar Amsterdam om Wilders te steunen. Enkele PVV-sympathisanten probeerden een Nederlandse EDL (NDL) op te richten. Wilders was eerder naar Engeland geweest waar hij hun inspireerde. Een politieke driehoeksverhouding…
Moskeeën klagen dat Wilders’ uitspraken in mensen doorwerken en leiden tot geweld: nog een Wildersiaanse bekladding van een moskee eerder deze week.
En Wilders zou niks met Breivik te maken hebben?
[sÇ: jezus heeft net zo min iets gezegd over het verjagen van moslims als dat wilders heeft opgeroepen tot het afslachten van sociaal-democraten. ik ben alles behalve fan van de wijze waarop wilders het debat voert. sommige mensen vinden in zijn redeneertrant zelfs een vrijbrief om geweld te gebruiken. maar je kunt hem daar in mijn ogen alles behalve verantwoordelijk voor houden. de wilders of de pvv beschuldigen van nazi-sympathieën lijkt me overigens ook niet bijdragen aan de depolarisatie waar ik voor pleit.]
Jouw “depolarisatie” is geen depolarisatie. Je kunt jezelf depolariseren wat je wil, maar je hebt geen enkele keuze over de continue stroom van aanvallen door Wilders. Zijn aanvallen leiden tot polarisatie: aanhangers tegen slachtoffers. Ongeacht hoeveel jij jezelf ook depolariseert.
Als je serieus depolarisatie wil, dan zul je zijn politieke pool moeten uitschakelen. Niet vermoorden want het gaat niet om een individu, maar politiek bestrijden want het gaat om de maarschappelijke frustraties, de voedingsbodem. Als zijn politieke pool is uitgeschakeld, pas dan heb je je depolarisatie bereikt.
Snap de pool waartegen je vecht: haatzaaierij, zondebokpolitiek, afleidingsmaneuvres, breken van solidariteit, breken van links. En snap welke pool je daar tegenover moet zetten: solidariteit, sociale zekerheid, bezuiniging op JSF en niet op zorg, bouwen van bruggen, en de bankiers aanwijzen die schuldig zijn aan de crisis.
Het is niet te ontkennen dat haatzaaierij en zondebokpolitiek essentiële overeenkomsten zijn tussen Wilders en nazi’s. Er zijn ook verschillen, dat is waar. Maar je komt pas achter overeenkomsten en verschillen door het ene met het andere te vergelijken.
Zo’n vergelijking kan (even uit de losse pols) bijvoorbeeld zo luiden:
[1] Wilders is vergelijkbaar met Hitler uit 1921 toen die nog beweerde dat miljoenen Joden Europa overspoelden en vervuilden, geholpen door marxisten. Links liet massaal het Joodse stemvee binnen. Links is “knettergek” en Joden moesten Europa uitgegooid worden. Hitler zei nog niets over het vermoorden van Joden.
[2] Wilders is natuurlijk niet de Hitler van 1943 die volop bezig was Joden massaal uit te roeien. Er zijn nu geen vernietigingskampen.
[3] Maar zoals sommige ongeduldige Hitler-aanhangers al in 1921 begrepen dat het wegsturen van Joden slechts het verplaatsen van het probleem was, en het juiste voorbeeld wilden geven door toen al een Joodse familie om te brengen… Zo zijn er ook vandaag Wildersianen die weten hoe je definitief van moslims en marxisten afkomt: niet door ze weg te sturen maar door ze te beëindigen. En ongeduldig als sommigen zijn, willen ze nu al het juiste voorbeeld geven. Ze voegen de logische daad bij de woorden van haat.
Één van de ongeduldigen woont in Noorwegen. Hij noemt Wilders, roemt Wilders, herhaalt Wilders, snapt Wilders.
[sÇ: nogal een open deur: natuurlijk kan je niet in je eentje depolariseren. ik constateer slechts dat nederland behoefte heeft aan een meer gedepolariseerd politiek en maatschappelijk klimaat. het is echt niet alleen de pvv die bijdraagt aan de polarisatie. ook figuren binnen andere partijen, links en rechts dragen daar aan bij. en, met alle respect, jouw reactie is daar een voorbeeld van. stel dat ik op een goed moment een citaat uit het rode boekje van mao aanhaal (niet dat ik dat van plan ben, maar soit), wil dat nog niet zeggen dat ik later verantwoordelijk zal zijn voor de dood van miljoenen mensen. het is spijtig te moeten constateren dat door jou hier weer bewezen wordt dat de Wet van Godwin nog altijd geldig is.]
Godwin of niet, het gaat erom of de vergelijking klopt.
Op http://www.nrc.nl/nieuws/2011/07/26/op-internet-wemelt-het-van-de-breiviks-profeet-wilders-moet-geweldsretoriek-uitleggen/ staat het volgende:
< … enkele uitspraken van Wilders uit 2008: “Bevrijding van de islam is het doel en wie niet meevecht een laffe Chamberlain. Als je niet wilt dat je zelf wordt opgegeten, zul je toch de ander moeten opeten.” Bovendien, zo schrijft de krant, strooit Wilders met verwijzingen naar de slag tegen de Moren bij Poitiers, naar die tegen de Turken bij Wenen en naar de Tweede Wereldoorlog. …
Dat zijn veldslagen. Dat is oorlogsretoriek. Breivik is niet alleen door Wilders geïnspireerd in zijn doel (anti-moslim, anti-links) maar blijkbaar ook in zijn methoden.
[sÇ: godwin, vergelijking gaat mank, naar goed gebruik: discussie gesloten.]
Dus karaktermoord, fact-free politics en een gepolariseerd politiek klimaat zet gekken aan tot wandaden en de toon die iemand kiest kan tot gruwelijke moorden leiden? Ik vind dat veel te kort door de bocht geredeneerd en ook niet geheel on-fact-free.
Ik heb te weinig kennis van psychiatrie, maar volgens mij zijn psychisch gestoorde moordenaars van alle tijden en niet van hun daden te weerhouden als weldenkende politici wat vriendelijker met elkaar omgaan en het debat met meer feiten wordt onderbouwt.
Een intellectuele gek als Breivik zal zeker de huidige politiek en zijn daarop gebaseerde paranoia wereldbeeld betrekken in de onderbouwing van zijn achterlijke plannen, maar het is naar mijn idee veel te kort door de bocht om te verwachten dat hij in een ander politiek klimaat een keurige burger was gebleven.
[sÇ: het is wellicht nieuw, maar dat woorden het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden is voor propagandisten, marketeers en reclamemakers al lang geen geheim meer.]
Nee, nieuw voor mij is de visie dat propagandisten, marketeers, reclamemakers of wie dan ook op hun woorden zou moeten letten om gestoorde malloten niet voor de voeten te lopen en aan te zetten tot gruweldaden. Dat is de wereld op zijn kop naar mijn idee. We moeten er als maatschappij voor zorgen dat types, die dusdanig beinvloed kunnen worden door woorden van anderen dat zij tot gewelddaden in staat zijn, beschermd worden tegen zichzelf en anderen.
[sÇ: sinds wanneer is een pleidooi voor een beschaafd en redelijk debat de wereld op zijn kop? retorische vraag, discussie gesloten.]
Ervan uitgaan dat een beschaafd debat de daden van een moorddadige psychopaat gaat voorkomen is de wereld op zijn kop. slotje idd.
[sÇ: we agree to disagree.]
”is net zo politiek als de moord op Fortuyn door Volkert van der Graaf. De actie van, vermoedelijk, een éénling, dat wel. ” Zoals zo vaak wordt over het hoofd gezien dat nooit onomstotelijk is vastgesteld dat Volkert van der Graaf in zijn eentje handelde. Zo is niet bekend of iemand hem heeft opgestookt tegen Pim Fortuyn en hoe hij aan het vuurwapen is gekomen. Opgemerkt dient te worden dat Pim Fortuyn de eerste republikein in eeuwen was die aanzienlijke politieke macht zou kunnen verwerven en daarom een bedreiging vormde voor de gevestigde orde.
[sÇ: voor complottheorieën zijn er geheel op dat thema toegeruste websites waar ik graag naar doorverwijs.]