Waar blijft de morele verontwaardiging? Ik vraag het me al twee dagen af. Maar het is rustig op twitter en op de opiniepagina;’s van de kranten. En dat vind ik verontrustend. Als twee ethici in een artikel naar voren brengen dat postnatale abortus zou kunnen worden toegestaan, verwacht ik een spontane uitbraak van volkswalging.
In het artikel ‘After-birth abortion: why should the baby live?’ schrijven bio-ethicus Alberto Giubilini en ethicus Francesca Minerva kort gezegd dat er geen noemenswaardig moreel verschil zit in het aborteren van een foetus en een pasgeboren baby. In beide gevallen gaat het om potentieel leven, zo stellen de acteurs, maar nog niet om een volwaardig persoon. Die volwaardigheid koppelen ze aan zelfbewustzijn. Wie niet zelfbewust is, is geen ‘echte persoon’.
Het artikel begint met een situatieschets waarin een ernstig defect, een ziekte, pas na de geboorte wordt geconstateerd. Was deze constatering eerder gedaan, stellen de schrijvers, had gekozen kunnen worden voor een abortus. Waarom zou, wanneer de ‘verborgen gebreken’ pas na de geboorte geconstateerd worden, niet alsnog tot postnatale abortus overgegaan kunnen worden? Nu is deze vraag an sich nog legitiem, al zou ik het dilemma eerder willen scharen onder euthanasie.
Het artikel wordt onsmakelijk, wanneer de schrijvers andere redenen opsommen die mensen kunnen hebben voor het plegen van abortus. Bijvoorbeeld wanneer het syndroom van Down wordt geconstateerd. Ook al kunnen kinderen met een dergelijke handicap zeer gelukkig leven in het verschiet hebben, vormt de opvoeding van deze kinderen een zware last voor de ouders en de samenleving die de economische kosten moet dragen, zo schrijven de auteurs.
Om vervolgens zelfs te claimen dat zelfs zonder dat er sprake is van een handicap, postnatale abortus mogelijk moet zijn. Immers, zo claimen zij, de status van de pasgeboren baby is gelijk aan die van een foetus, er is sprake van potentieel persoon, niet een echt persoon. En aangezien een pasgeboren baby ook geen toekomstambities heeft, is er in feite ook niemand beknot in zijn ontwikkelingsmogelijkheden.
Wat de schrijvers in feite doen is het creëren van een onderscheid tussen de waarde van kinderen en volwassenen enerzijds, en baby’s anderzijds. Baby’s zijn minder waard en mogen dus worden vermoord, wanneer zij een te zware last worden voor de ouders. Letterlijk schrijven ze: het veronderstelde recht van individuen zoals foetussen en pasgeborenen om hun potentieel te bereiken, is ondergeschikt aan de belangen van echte mensen. Het belang van echte mensen kan worden bedreigd door een nieuw kind, zelfs wanneer het kerngezond is, omdat het energie, geld en zorg nodig heeft. Dit maakt levensbeëindiging van een pasgeboren baby legitiem.
Wat bij het lezen het meest in het oog springt, is de onnauwkeurigheid waarmee de centrale stelling wordt onderbouwd. In tegenstelling tot wat de auteurs als uitgangspunt nemen, is er nergens in de wereld regelgeving waarin abortus gedurende de gehele draagperiode van negen maanden is toegestaan. Zelfs in één van de meest liberale landen op dit punt, Nederland, geldt dat dit tot maximaal 24 weken in de zwangerschap is toegestaan. Deze grens is gebaseerd op het moment waarop de foetus buiten de baarmoeder levensvatbaar is. De waarde van het leven wordt dus niet gekoppeld aan de aanwezigheid van zelfbewustzijn of het kunnen hebben van een eigen ambitie, maar op levensvatbaarheid. Aangezien een pasgeborene ook levensvatbaar is, zou een vergelijking van een pasgeborene met een levensvatbare foetus dus opleveren dat in beide gevallen levensbeëindiging onacceptabel is.
Maar het is uiteindelijk niet eens deze onzorgvuldigheid in de redeneertrant van de wetenschappers die een intense en diepgrondige walging bij me oproept. Het is uiteindelijk vooral de laconieke manier waarop gedacht en geschreven wordt over de waarde van het leven die ik abject vind. En ondertussen vraag ik me af waar de maatschappelijke verontwaardiging blijft. De collectieve afkeer. De massale walging.
Sel, ik heb t abstract van t artikel gelezen. En ik kreeg de indruk dat de heren postnatale abortus opperden om aan te tonen hoe discutabel abortus an sich is. Pro-life sarcasme?
[sÇ: ik kan me dat lastig voorstellen, gezien de positie die de dame en heer bekleden op de universiteiten van milaan, monash, melbourne en oxford.]
Er staat me bij dat paar jaar terug het VK een onderzoek heeft laten uitvoeren naar de grens van levensvatbaarheid mbv huidige medische technologie, en ze dat gebruiken als de grens. Dit vind ik een redelijk grens. Dit artikel zoomt echter in op de overweging voor abortus om niet medische redenen en trekken deze door voorbij deze grens.. zoals David al suggereerde een leuke truc om extra lading te geven aan de beslissing.
[sÇ: sterker nog, de auteurs nemen abortus voorbij de grens van levensvatbaarheid als uitgangspunt en stellen impliciet dat dit gangbare praktijk is. ik denk niet dat het een truc is, maar als het dat wel is, is het – naast een onsmakelijke – nog een behoorlijk slechte uitgevoerde.]
Note btw dat de NLse abortus wetgeving zeer waarschijnlijk te streng zou zijn volgens Roe vs Wade… (iaw onze wetgeving is strenger dan die in Amerika)
[sÇ: dat vraag ik me af. is de grens in de vs niet vastgesteld op drie maanden, ergo 13 weken?]
De grens in Roe v Wade is gesteld op viable (6 maanden), echter, en dit is juridisch detail niveau die mij voorbij gaat wanneer ik me er niet meer in verdiep, wanneer je uitspraken kijkt van wetten van individuele staten die wel of niet geschrapt zijn kom je interessante uitspraken tegen mbt de randverschijnselen. De vraag is wel of men de grondwet op die manier zou moeten gebruiken, maar hun rehtsysteem is anders en dat is een discussie voor een ander moment.
Ik baseer mij op de indruk die ik uit t abstract krijg. Zo over de top dat ik niet kan (en wil) geloven dat hier serieus een lans gebroken wordt voor het doden van pasgeboren kinderen, zelfs als er niets aan ze mankeert.
En sorry, dame en heer ipv heren…
Ik baseer mij op de indruk die ik uit t abstract krijg. Zo over de top dat ik niet kan (en wil) geloven dat hier serieus een lans gebroken wordt voor het doden van pasgeboren kinderen, zelfs als er niets aan ze mankeert.
Hoi Selcuk,
Was het maar zo dat de schrijvers een alternatieve ethiek voorstelden die zich onderscheidt van de huidige. Helaas want nog schokkender is het dat het
inderdaad een reflectie is op de huidige ethiek achter abortus. Het gebrek aan bevredigende morele ankerpunten wordt bloot gelegd door aan te tonen dat binnen deze ethiek babymoord ook gerechtvaardigd zou zijn. Zie ‘conclusions’.
sÇ: die stelling is dus onjuist. de auteurs schrijven dat in de huidige praktijk abortus is toegestaan omdat de vrucht geen zelfbewustzijn heeft. dit is onjuist: abortus is slechts toegestaan zolang de vrucht niet levensvatbaar is. de aanwezigheid van zelfbewustzijn is daarbij helemaal geen argument.
Hoi Selcuk,
Nav je commentaar heb ik het artikel nu wat aandachter gelezen en realiseer me dat ik me heb vergist. Het artikel is geen kritiek op huidige ethiek maar probeert inderdaad een lans te breken voor after birth abortion.
Wat een leuk en interessant artikel bij nader inzien!
Het punt dat ze aansnijden is het volgende: als we kiezen voor abortus in de baarmoeder dan doet de moeder dit door de kosten (ec,soc, psych) af te wegen tegen de beschikbare kennis over de foetus. Er wordt dus geen rekening gehouden met de wens of wil van de foetus. De foetus is geen rechtspersoon.
Stel nu dat moeder wel graag een gezond kind wil maar dat pas na de geboorte bekend wordt dat het babytje zeer ernstig gehandicapt is. Zo ernstig dat, mocht moeder dit tijdens de zwangerschap hebben geweten, zij een abortus zou hebben laten plegen.
Er zijn zeker wel schrijnende gevallen voor te stellen waarin je zou wensen dat dit mogelijk zou zijn. Is het dan niet even moreel verwerpelijk dat door een gebrek aan kennis een vrouw niet optimaal gebruik kan maken van haar recht op abortus?
De schrijvers van het artikel vinden dit ook en onderzoeken hoe dit ethisch verankerd zou kunnen liggen. Feitelijk hoeft er maar 1 aanpassing gedaan te worden en dat is de pasgeborene gelijkstellen met de juridische status van de foetus. Dit doen ze door een (rechts)persoon te definieren als iemand die in staat is doelen te stellen.
Daar valt natuurlijk heel veel tegen in te brengen want hoe bepaal je dat en hoe omschrijf je ‘doelen’?
Maar voldoende reden om een poging te wagen, toch?
Nog een reden: stel dat een zwangere vrouw heeft gehoord dat ze 42 procent kans heeft dat ze een kindje krijgt dat levenslang aan beademing moet met een max iq van 20. Is het dan niet wenselijker als mevrouw de keuze kan maken net na de geboorte als ze het zeker weet? Waarom wordt ze verplicht te gokken bij zo’n serieus onderwerp?
Ik begrijp je morele verontwaardiging niet helemaal temeer omdat dit een wetenschappelijk artikel is dat niet op zichzelf staat. Het is onderdeel van een ongoing dialoge tussen wetenschappers. Ik ben juist blij dat in dit voorland van de politiek de taboes nog niet worden gemeden.
Groetjes,
Fedor