Soms zit het leven even niet mee. Bijvoorbeeld als je je algemene beschouwingen aan het voorbereiden bent en je vergeet ‘m vervolgens op te slaan. Het zijn kleine ongemakken, maar desondanks ongemakken.
En dus liep ik de Raadszaal in met slechts een half a4-tje, een notitieblok en een vulpen. Ik was gelukkig pas de vijfde spreker. Dus een dik uur en een lamme hand later kon ik alsnog een volwaardige bijdrage leveren. Ware het niet dat ik soms wat moeite had met het lezen van mijn eigen handschrift.
Maar dat is dan ook geen 14-punts Verdana met regelafstand van anderhalf.
Het was raadsvergadering. Met een nieuwe inrichting van de raadszaal, een geluidssysteem dat maar niet wilde werken en ook nog eens een drukke agenda. Er stonden immers bezuinigingsmaatregelen op de agenda.
Bezuinigingen leveren altijd discussies op. Het is immers niet goed, of het deugt niet. De één vindt dat er te weinig weggestreept wordt, de ander vindt dat het juist te veel is, of op zijn minst op de verkeerde zaken. En weer een derde vindt het too little, too late en ook nog eens ongeloofwaardig. Zoveel partijen, zoveel smaken.
Wat me opviel was dat juist de collega-coalitiepartijen allemaal beweerden dat de bezuinigingen voor de burger niet merkbaar zouden zijn. Onzin, vond ik, bezuinigingen doen pijn en laten we daar nu ook eerlijk in zijn. Bezuinigingen waarvan niemand iets merkt bestaan niet, tenzij je al jaren geld over de balk smijt. En dat idee heb ik in ieder geval niet.
Er was op het einde nog ruimte voor het Vragenuur. Ik kwam nog even terug op vragen die ik al eerder gesteld had over het Autisme Informatie Centrum. Ik was aanvankelijk niet zo tevreden met de schriftelijke beantwoording. Het nieuwe antwoord van de wethouder beviel me al een stuk beter.
Joepie, de algemene beschouwingen komen eraan. Politiek Breda blikt terug en kijkt vooruit. En reserveert daar een hele dag voor vrij in de agenda.
En dus had ook ik de pen weer ter hand genomen om mijn beschouwingen aan het papier toe te vertrouwen. Met onderstaand resultaat.
Voorzitter,
Een beetje een historische week mogen we dit wel noemen. Een week van de democratie. Niet alleen omdat vandaag in Breda de algemene beschouwingen plaats vinden, maar vooral omdat aan de overkant van de Atlantische oceaan Barack Obama heeft bewezen dat afkomst er niet toe doet. In een land waar zwarte inwoners vijftig jaar geleden nog gearresteerd werden als ze in de bus niet wilden opstaan voor blanken, is het presidentschap nu in handen van iemand die afkomstig is uit Kenia. De impact daarvan is wereldwijd enorm. Gisteren nog sprak ik met Douglas, een internationale student uit Ghana, die uitzinnig van vreugde, bevestigd zag dat ook zijn mogelijkheden onbeperkt zijn.
In Nederland is de afkomst van mensen vaak nog steeds een probleem. Bij het uitgaan, of het nu incidenten zijn of niet, bij het vinden van een stageplek of uiteindelijk bij het vinden van een baan. GroenLinks heeft onlangs het idee gelanceerd om voor het aanpakken van die laatste twee problemen een diversiteitsambtenaar aan te stellen, die in overleg treedt met het onderwijsveld, maatschappelijke instellingen en bedrijfsleven adviezen kan geven over het diversiteitsbeleid van de verschillende werkgevers. Graag hoor ik van de wethouder, die binnenkort met een nieuw beleid komt, hoe zij daar tegenover staat.
Voorzitter,
Kijkend naar de begroting van 2009 ziet deze er op het eerste gezicht solide uit. Het omlaag bijstellen van de reservering voor het Sportcentrum kan de begroting, zoals in de commissie bestuur door Dhr. Lips naar voren gebracht, geeft zelfs nog extra ruimte om eventuele tegenvallers op te vangen. Ruimte die op korte termijn, in 2009 waarschijnlijk niet nodig zal zijn. Op langere termijn is er echter reden om wat meer bezorgd te zijn. Collega Boelema van D’66 heeft net al gesproken over de GSB-gelden. In zijn algemeenheid constateert GroenLinks dat, net als in voorgaande perioden, ook in deze bestuursperiode een aantal structurele uitgaven is gedekt met eenmalige middelen. Daarmee dreigt een volgende gemeenteraad al meteen met een flinke rekening gepresenteerd te krijgen en wordt meteen al een hypotheek gelegd op toekomstige coalitieonderhandelingen. We moeten in Breda onze vaste uitgaven, of het nu gaat om cultuur, sociale zaken of om het beheer van de buitenruime ook structureel te dekken. Graag hoort GroenLinks hoe de wethouder financiën dit probleem denkt te gaan aanpakken.
Voorzitter,
Door diverse fracties is regelmatig aandacht gevraagd voor de enorme opgave die er is op het gebied van de revitalisering van bedrijventerreinen. Een kostbare aangelegenheid, maar noodzakelijk. Het klinkt paradoxaal, maar juist de huidige economische stagnatie biedt een uitgelezen kans om dit op te pakken. De ruimtelijke capaciteit van Breda om nieuwe uitleglocaties aan te leggen, is immers beperkt. Daarnaast brengen grote areaaluitbreidingen op termijn extra kosten met zich mee op het gebied van bijvoorbeeld infrastructuur, maar ook het onderhoud van de buitenruime en de veiligheid. Het is dus zaak om de kansen voor revitalisering optimaal te benutten. Juist vanwege de initiële investeringen die revitalisering met zich meebrengen, wordt de vraag naar een revitaliseringsfonds steeds belangrijker. We vragen hier bij het college nadrukkelijk de aandacht voor, maar geven daarbij uiteraard ook ruimte om te zoeken naar andere mogelijkheden om de revitalisering van bedrijventerreinen te intensiveren.
Voorzitter,
GroenLinks hecht grote waarde aan het investeren in het groene buitengebied. Diverse malen hebben wij om een extra investering gevraagd, onder meer voor de Flessenhals Oosterhout en De Rith. Bij de Kadernota 2009 is voor investeringen in Natuur zelfs anderhalf miljoen Euro gereserveerd die opgebracht moet worden met de verkoop van de Landgoederenzone Haagse Beemden aan Staatsbosbeheer. En als alles loopt zoals het moet lopen, wordt de landgoederenzone begin 2009 verkocht. Nu bestaat de mogelijkheid dat de landgoederenzone meer opbrengt dan de in de Kadernota vastgelegde anderhalf miljoen. GroenLinks wil het college vragen een eventuele meeropbrengst ook via het Groenfonds in de groenontwikkeling te steken. Zeker aangezien voor de ontwikkeling van het GroenBlauwe raamwerk bij de Bavelse Berg, nu de ontwikkeling van Lijndonk Tervoort op de lange baan geschoven wordt, nog steeds ruim onvoldoende middelen beschikbaar zijn.
Voorzitter,
Met betrekking tot de woningbouw maakt de fractie van GroenLinks zich toch wat zorgen. De Woonvisie is destijds kritisch ontvangen door een groot deel van de gemeenteraad. De doelstelling van dertig procent wordt pas in de volgende periode gehaald. Uiteraard snapt de fractie dat op zo’n weerbarstig dossier als volkshuisvesting niet direct resultaat geboekt kan worden. Het duurt immers wel even voordat beleid vertaald is in concrete plannen en voordat de tekentafelplannen vervolgens ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Er is echter meer aan de hand. In Breda zijn op dit moment tal van plannen voor inbreidingslocaties. Brabantpark is een goed voorbeeld van een wijk waarin het aantal woningen in de komende jaren fors wordt uitgebreid. Op zich is de fractie van GroenLinks een groot voorstander van deze inbreidingslocaties
Dit alles kan betekenen dat een aantal andere woningbouwlocaties in de tijd wat wordt uitgesteld om de markt niet te overspoelen met teveel woningen tegelijkertijd. Het probleem is echter dat de gemeente maar beperkt invloed op heeft op de plannen. Kunnen we op deze locaties bijvoorbeeld wel de gewenste dertig procent betaalbare woningen gerealiseerd worden? En welke instrumenten geeft de nieuwe wet Ruimtelijke Ordening ons? En gaan we die vervolgens ook effectief inzetten? We betreuren het dan ook dat de gebiedsplannen, die ons onlangs ter kennisname zijn opgestuurd, niet in de gemeenteraad besproken worden. Juist dan was er namelijk ruimte geweest om de implicaties van alle recente ontwikkelingen goed met elkaar te bespreken.
Voorzitter, ik kom tot een afronding.
Met een flinke extra impuls voor de groenprojecten, financiën voor innovatieve milieuprojecten, een flinke impuls voor cultuur en straks wellicht een stromende mark is de Kadernota en vervolgens de begroting 2009 er eentje waar GroenLinks graag zijn handtekening onder zet. Het is een solide begroting voor het jaar 2009, ook al is de verdere toekomst nog wat onzeker. Ik hoop echter van harte dat op dat punt in de Kadernota 2010 meer duidelijkheid komt.
De dag na de begrotingsbehandeling vond ik het maar weer eens tijd om uit te slapen. Het was, voor de vergadertijgers onder ons, namelijk een alleszins leuk en spits debat.
Nog even los van het succesje dat GroenLinks het voor elkaar heeft gekregen om in de zeer gemêleerde wijk Brabantpark een multifunctioneel trapveldje te realiseren voor de jongeren van het jongerencentrum aan de Elandstraat, waren er namelijk een aantal opzienbarende dingen gebeurd.
Meest bijzonder was een aangenomen amendement van 250.000 euro extra voor de reconstructie en ontwikkeling van het groene buitengebied. Het amendement kwam van D’66 en deed een behoorlijke extra greep in de vrije investeringsruimte die de stad nog heeft. Opvallend was vooral hoe de motie werd aangenomen. Aanvankelijk was er, in ieder geval bij de coalitie, een stilzwijgende afspraak bij de voorjaarsnota van 2008 alle grote wensen integraal tegen elkaar af te wegen. GroenLinks was ook vast van plan dan flink in te zetten in onder andere zaken als natuurontwikkeling.
Het was de onhandigheid van verantwoordelijk wethouder Janus Oomen die er toe leidde dat het amendement werd aangenomen. Hij zei namelijk dat het geld dat D’66 wilde inzetten voor het buitengebied uit zijn eigen portefeuille kwam en het dus voor hem een sigaar uit eigen doos zou zijn. Op basis van alleen die redenering ontraadde hij het amendement. Pas bij de daaropvolgende schorsing kon hem duidelijk gemaakt worden dat het geld niet uit zijn portefeuille kwam, maar uit de investeringsruimte.
Vervolgens kon de wethouder niet veel meer dan het amendement positief beoordelen. Zijn enige tegenargument was immers onderuit gehaald en een nieuw tegenargument verzinnen zou te doorzichtig zijn geweest. En vervolgens kon niemand met een groen hart nog zonder gezichtsverlies tegen het amendement stemmen, zij het wellicht na enig aanjagen mijnerzijds in een volgende schorsing.
Een ander opvallend punt was het stemgedrag van de SP. Zij stemden tegen de aanleg van het eerder genoemde sportveldje. Zij stemden ook tegen een eenmalige extra subsidie aan poppentheater Muzipo, dat zich specifiek richt op de allerkleinste Bredanaars. Vervolgens stemden zij wel voor een extra subsidie aan het bobo-evenement Breda Hippique. Ik kon de socialistische lijn in dit op zijn minst opmerkelijke stemgedrag niet terugvinden en, nadat ik hem om uitleg had gevraagd, SP-fractievoorzitter Vergroessen eigenlijk ook niet. Kennelijk is de slogan van de SP niet langer ‘brood op de plan en een dak boven je hoofd’, maar ‘boord op de plank en een paard onder je kont’.
Er waren nog wat andere kleine interruptiedebatjes die voor ons erg leuk waren, maar voor niet-raadsleden waarschijnlijk teveel uitleg vragen om nog leuk gevonden te worden. Sommige spitsvondigheden gaan namelijk terug op zaken van jaren geleden, toen Paars nog in de mode was. En dat is eigenlijk al lang politieke pré-historie.
Zwaar geïnspireerd door mijn avonturen als forens, zocht ik de rode draad van mijn algemene beschouwingen bij de begrotingsbehandeling dit jaar bij het fenomeen treinen. Ik vond het een zeer geslaagde rode draad, al zeg ik het zelf.
«Voorzitter,
zoals U weet reis ik voor mijn werk regelmatig ‘s ochtends met de trein naar het Haagse. Ik loop dan altijd helemaal door naar het voorste treinstel om plaats te nemen in één van de zespersoons coupé’s van de oude ICK. En het liefst zit ik dan bij het raam met mijn rug in de rijrichting.
Dat doe ik om een aantal redenen.
Allereerst is het altijd prettig om als eerste op de plaats van bestemming aan te komen. Ten tweede is het ook erg prettig om vanuit het raam te zien waar je vandaan komt. Dat brengt rust. En overigens ook de gelegenheid om nog enkele minuten lang te kijken naar de prachtige toren van de Onze Lieve Vrouwekerk.
En ten derde, mocht de trein onverhoopt een botsing maken, dan is het een fijne gedachte dat je niet door de coupé gelanceerd wordt maar stevig tegen de eigen zetel aangedrukt wordt. Lees verder “Homo Contionens – do 1 nov. 2007”
Spanningen, veel telefoontjes en boze gezichten. Dat tekende de sfeer van de behandeling van de begroting 2007. In een acht uur durende marathonsessie werd de begroting van ruim 530 miljoen aangenomen. Maar de belangrijkste discussie ging niet over de cijfers, maar om de vraag wel of niet te bouwen boven de Bredestraat.
In tegenstelling tot de wat matte kadernotabehandeling, was de begrotingsbehandeling dit jaar een feest voor de politieke theaterbezoeker. Niet alleen omdat er nog 450 duizend euro te verdelen viel, maar ook omdat sommige fracties alvast een voorschot wilden nemen op toekomstige begrotingen. Met name het CDA had daar een handje van.
Het was met name het CDA dat in deze begroting aanleiding zag om met eigen, onuitgewerkte plannetjes te komen. Al enige dagen liep fractievoorzitter Lips vrolijk door het stadhuis met de mysterieuze mededeling dat hij en plannetje had. En plannetje van 23 miljoen, zo lazen we op de dag van de begrotingsbehandeling in de krant. Een plannetje om te gaan bouwen boven de beruchte Bredestraat.
Dit idee, gevat in en motie ie opdroeg tot het doen van een onderzoek naar de mogelijkheden hiervan, hing als een zwaard van Damocles boven de coalitie. Hoewel het woord onaanvaardbaar als zodanig niet werd genoemd, was duidelijk dat deze motie voor de coalitiepartners op zijn minst moeilijk te verteren zou zijn. Zeker ook voor GroenLinks, vanwege het groene karakter van het gebied. En hoewel Lips de motie presenteerde als een plan om het Bredase woningtekort op te lossen, konden we ons niet aan de indruk onttrekken dat de grondopbrengsten op dit project het echte motief was. Opbrengsten die overigens pas ver na deze coalitieperiode zouden binnenstromen en, na aftrek van de kosten van groencompensatie, sociale en economische infrastructuur, ongetwijfeld maar een fractie zouden bedragen van de ons voorgehouden CDA- worst van 23 miljoen.
Een nog groter bezwaar was echter de manier waarop met het onderwerp werd omgesprongen. Het bouwen boven de Brede Straat, ten noorden van de bebouwing in de Haagse Beemden kent en lange voorgeschiedenis waarbij ambtenaren een geheime deal gesloten zouden hebben met Amstelland-Heijmans. De deal ketste af in de raad, mede op ecologische motieven.
Nu alsnog tussen de begroting door nog even het bouwen boven de Bredestraat fiatteren, zou gekkenwerk zijn. Wie zich in Breda bezig houdt met bouwplannen, weet dat er een vaste volgorde is waarin afwegingen gemaakt moeten worden. Allereerst kijk je naar de behoefte aan extra nieuwe woningen of bedrijvenlocaties. Wanneer je constateert dat die behoefte er is, inventariseer je de sociaal, ecologische en infrastructurele randvoorwaarden waarbinnen zo’n locatie ontwikkeld kan worden, vervolgens ga je op zoek naar de meest geschikte plaats om te bouwen en dan ontwikkel je een planexploitatie waarin al deze kaders zijn meegenomen in de hoop dat de exploitatie nog enigszins winstgevend is of op zijn minst kostenneutraal. En last but not least ga je met het hele plan de boer op om met de bevolking tot een zorgvuldige inpassing te komen.
Het CDA deed het andersom: zij willen geld uitgeven en denken daarvoor het gebied boven de Brede Straat wel eens eventjes in te kunnen zetten. Het voorstel mist verder alles: geen aangetoonde behoefte, geen sociale, ecologische of infrastructurele randvoorwaarden, geen integrale afweging, geen locatieonderzoek, geen planopzet, geen doorgerekende grondexploitatie en nul komma nul communicatie met de betrokken burgers in de Haagse Beemden.
De motie heeft het uiteindelijk niet gehaald. Slechts Leefbaar Breda wilde het plan ondersteunen. En ook een andere CDA-motie over het aanpakken van de Ginnekenweg Noord legde het af tegen een financieel beter te bolwerken alternatief van de VVD. Een slechte dag voor de CDA-fractie, die door zijn manier van communiceren voor behoorlijke spanningen binnen de coalitie had gezorgd en zich aan het einde van de begrotingsbehandeling behoorlijk geïsoleerd moet hebben gevoeld. De eerste begroting van de nieuwe coalitie werd uiteindelijk door een ruime meerderheid aangenomen. Inclusief de goedkeuring van de grootste oppositiepartij, de VVD.
Het was stressen woensdag. Met alle hectiek van de afgelopen weken, voornamelijk de gezondheid van fractievoorzitter Piet Hein, was de voorbereiding van de Algemene Beschouwingen een beetje in de knel gekomen. Tel daar nog bij op dat de computer op de fractie ook nog eens vier bladzijden tekst had opgegeten, en de paniek was compleet.
Hoewel we de deadline gehaald hebben en nog niet eens zo’n onfatsoenlijk stukje werk hebben afgeleverd, waren we zelf niet helemaal tevreden. We waren meer van plan, met de laatste begrotingsbehandeling van deze periode. Het zal er wel bij horen: politiek is concessies doen, zeggen ze wel eens.
