De Gekraakte – do 13 aug. 2009

Ontruiming. Foto: BN/DeStem
Ontruiming. Foto: BN/DeStem

Eergisteren is in de binnenstad van Breda het pand Grote Markt 29 gekraakt. Volgens de berichtgeving ging het hierbij om een pand dat al twee jaar leeg stond en waarvan de eigenaar weliswaar verbouwplannen had, maar deze niet kon uitvoeren aangezien het pand officieel nog verhuurd werd. Aan ondernemers die evenwel geen huur betaalden.

Volgens de berichtgeving heeft de afdeling Bouw- en Woningtoezicht vastgesteld dat het pand bewoonbaar is en er geen gevaar dreigt voor bewoners en omwonenden. Diezelfde berichtgeving stelt ook dat het OM geen acute actie voorziet. Desondanks is gisterenochtend overgegaan tot ontruiming. Vervolgens blijkt uit een verklaring van de politie dat het Openbaar Ministerie alsnog heeft geoordeeld dat er sprake is van een ‘wederrechtelijke kraak’ aangezien de eigenaar volgens het OM kon aantonen dat hij van zins was snel tot verbouwing over te gaan.

Opvallend is verder dat voor de ontruimingsactie Militaire Eenheden uit Utrecht zijn ingeroepen. Het ging daarbij om de speciale Brand- en Traangaseenheden die oorspronkelijk zijn opgericht om in actie te komen bij grootschalige voetbal- en krakersrellen en tegenwoordig alleen nog worden ingezet bij het verwijderen van actievoerders uit moeilijk toegankelijke plaatsen zoals bomen.

Ik zou mij niet zijn als ik het college er gisteren niet direct een paar vragen over gesteld zou hebben.

  1. Welke motieven en overwegingen hebben er binnen de driehoek toe geleidt dat de aanvankelijke opstelling dat van acute ontruiming geen sprake zou zijn is losgelaten en er alsnog tot ontruiming van Grote Markt 29 is overgegaan?
  2. Waarom is, gezien het gegeven dat er geen sprake was van enig spoedeisend belang, niet gekozen in deze zaak via de kortgedingrechter tot een oordeel te komen?
  3. Waarom is er, in tegenstelling tot eerdere uitspraken van de burgemeester dit niet te doen, voor gekozen om eenheden van buiten Breda in te zetten bij de ontruiming van Grote Markt 29?
  4. Welke aanleiding was er om de ontruiming door Militaire Eenheden te laten uitvoeren? Welke noodzaak was er om daarbij de speciale Brand- en Traangaseenheid van de ME in te zetten?
  5. Hoe verhoudt zich de inzet van bovengenoemde troepen tot de uitspraak van de Burgemeester en de meerderheid van de commissie Bestuur om, los van de gehuldigde standpunten omtrent kraken, te kiezen voor een ‘Bredaas Model’, waarin dialoog en de-escalatie centraal staan in het optreden van de politie in dergelijke gevallen?

Homo Benignus – za 26 juli 2008

foto: Johan Wouters/het fotoburo
foto: Johan Wouters/het fotoburo

De gemeente Breda heeft op zijn zachtst gezegd geen gelukkige relatie met krakers. Na een dubieuze handhavingsactie in de Heilig hartkerk, het verbod van een Streetrave en het oppakken van mensen met alternatief uiterlijk en het via oneigenlijke regelgeving proberen te ontruimen van panden, dreigde het gisteren weer zover te zijn: het verbod van een benefiet.

Iets voor vijfven belde een gemeenteambtenaar met de bewoners van de Catharinastraat om te laten weten dat het voor vandaag geplande feestje niet door mocht gaan. De bewoners hadden geen gebruiksvergunning. Da’s een papiertje dat café’s, theaters en sportkantines moeten hebben om mensen binnen te mogen laten. Nu heb je zo’n ding ineens ook nodig om een feestje in je woonruimte te geven.

Nu moet ik zeggen dat de bewoners van de Catharinastraat dat slim hebben aangepakt. Ze wilden met de gemeente in dialoog en verwittigden ondertussen de media. En ze belden mij op om te vragen of ik als gemeenteraadslid als getuige aanwezig wilde zijn bij de gesprekken. En zo geschiedde. Rond een uur of negen zat ik samen met commissielid Hans Creemers van de SP aan een tafel met twee bewoners van de Catharinastraat, iemand van de brandweer, twee politieagenten en een ambtenaar van Bouw- en Woningtoezicht.

Of het nu uiteindelijk aan de aanwezigheid van politici, de aanwezigheid van de pers of de welwillende houding van gemeenteambtenaren en Burgemeester is geweest, is onduidelijk. Maar na een rondleiding en langdurig telefonisch overleg met deze en genen mocht het feestje, onder bepaalde voorwaarden, alsnog doorgaan. Wel moesten dan een aantal decorstukken in het kader van de brandveiligheid verdwijnen, mochten niet te veel mensen tegelijk aanwezig zijn en moesten de bordjes die wezen op de nooduitgang worden gecontroleerd.

Een mooi voorbeeld van het poldermodel. En hopelijk het begin van een tijdperk waarin de gemeente Breda wat minder verkrampt omgaat met haar krakers.

Homo Incolens – wo 9 jan. 2008

Catharinastraat Breda

Het college van B&W in Breda is een oorlog tegen de krakers begonnen, zo lijkt het wel. Vroeger bleef optreden beperkt tot zeldzame situaties waarbij sprake was van overlast. Tegenwoordig doet de gemeente er alles aan om krakers weg te krijgen.

Het laatste novum van de gemeente is het toetsen aan bestemmingsplan en woningwet. Simpel uitgelegd: als er een pand na een jaar of meer leegstand wordt gekraakt, kijkt de gemeente allereerst of bewoning volgens het bestemmingsplan wel is toegestaan. Nogal krom, want bij anti-kraakwachten in bedrijfspanden maakt de gemeente zich helemaal geen zorgen om bestemmingsplannen.

Als het bestemmingsplan geen aanknopingspunten biedt voor uitruiming, dan wordt de woningwet en het bijbehorende bouwbesluit erbij gehaald. Deze regelgeving is ooit in het leven geroepen om bewoners te beschermen tegen louche huiseigenaren of bouwers die slechte of onbewoonbare panden proberen te slijten. De gemeente gebruikt hem nu echter tegen de bewoners: de redenering is als volgt: het leegstaande winkelpand dat U heeft gekraakt heeft geen doucheruimte en geen opstelplaats voor een aanrecht en kookstel en is dus volgens het bouwbesluit ongeschikt als woning. Doordat U er wel in woont, overtreedt U het bouwbesluit. U moet dus het pand verlaten.

Het college paste deze truck toe bij het onlangs gekraakte pand Hendriks aan de Catharinastraat. De eigenaar had zonder succes bij de rechter geprobeerd de krakers uit zijn pand te krijgen. Hij zou net een huurovereenkomst getekend hebben toen de kraak werd gezet. De rechter geloofde het verhaal niet. Het was ook niet aannemelijk dat de bewuste klokkenrestaurateur ineens een vier keer zo grote winkel wilde hebben. De krakers mochten blijven zitten.

En toen haalde het college dus met het bouwbesluit uit de hoge hoed. Of de krakers maar binnen dertig dagen het pand wilden verlaten. En ja, natuurlijk mochten ze binnen die dertig dagen ook een douche en een keuken aanleggen, maar aangezien een verbouwvergunning alleen door de eigenaar van het pand aangevraagd kan worden – en die uiteraard niet van zins was om de krakers tegemoet te komen – had dat geen enkele zin. Jammer alleen voor het college dat er ook portable douchecabines bestaan. Die worden ook door anti-kraakbedrijven gebruikt.

Het is opzienbarend dat een gemeente een wetgeving die bedoeld is ter bescherming van woonconsumenten probeert in te zetten tegen de bewoners. Nog opzienbarender is het dat de gemeente daarbij duidelijk partij kiest voor de pandeigenaar en dus tegen de krakers. Het is uiteindelijk namelijk de eigenaar die het pand in hartje binnenstad jarenlang leeg heeft laten staan, waardoor het mogelijk werd om het te kraken. Het feit dat kraken na een jaar leegstand toegelaten wordt, is een stok achter de deur voor pandeigenaren om leegstand en verloedering te voorkomen. Een kraakverbod zal leiden tot meer leegstand en verloedering en daar is niemand bij gebaat. De gemeente zou de krakers dus dankbaar moeten zijn.

Het was voor mij in ieder geval aanleiding om er vragen over te stellen.

Lees verder “Homo Incolens – wo 9 jan. 2008”

Homo Opprimens – do 6 sept. 2007

Breda op zijn kleinst

Gisterenavond was het debat over de verboden Streetrave. De burgemeester had een aangekondigde Streetrave verboden, omdat hij bang was voor krakersrellen. Vervolgens zette hij massaal politie en ME in om iedereen die er ook maar enigszins autonoom uitzag, de stad uit te jagen.

Bovenstaande is in een notendop wat er op 7 juli in Breda gebeurde. Terwijl heel de aarde genoot van een popconcert ter ere van de klimaatverandering, werd in Breda de apartheid nog eens dunnetjes overgedaan.

Want dat was uiteindelijk het gevolg van de massale politie-inzet. Op het station werd alles dat er alternatief uitzag terug op de trein gezet. Het stadscentrum was voor elke alto onbegaanbaar gebied en op de invalswegen stond de politie met fuiken klaar om elke auto die ouder was dan een jaar of vijf de parkeerplaats op de dirigeren en vervolgens terug te sturen. Krakers, wegwezen.

Het meest gênante was nog wel de verklaring van de burgemeester, enkele dagen later, in de krant. Hij had geconstateerd dat er een risico was dat het uit de hand zou lopen. „In een stad vol consumenten, kun je dat risico niet nemen”, zei hij letterlijk. En dus werden burgerrechten massaal aan de kant gezet. Mensen werden opgepakt op uiterlijk, of op basis van een piercing of een exotisch haarkleurtje persona non grata verklaard.

Maar het ergste van alles is niet eens dat er op de dag van de streetrave-die-niet-doorging zo ontzettend overtrokken gereageerd werd. Het ergste is dat niemand door had dat het oppakken van mensen op basis van uiterlijk volstrekt ontoelaatbaar is in een democratische rechtstaat als de onze. Of in ieder geval zou moeten zijn.

Ik houd van Breda. Ik kan me ook niet voorstellen dat ik er snel weg zal zijn. Maar als er ooit een moment komt dat Breda te klein voor me wordt, dan is mijn vertrek niet ingegeven uit grootheidswaanzin of arrogantie, maar vanwege de kleinburgerlijke mentaliteit van de plaatselijke notabelen die alles dat afwijkt keihard uit de stad probeert te vegen. Totdat tezamen met alle risico’s ook elke vernieuwingsdrang, elke spanning, elke onverwachte wending, ja, zelfs alle leven uit de stad is verbannen.