Dat was het dus. In Breda is 55% tegen, landelijk is het zelfs 63%. Met regelmaat haal ik de uitspraak ‘democratie is niet voor bange mensen’ aan. Desondanks baal ik behoorlijk van die uitslag, omdat ik er nog steeds van overtuigd ben dat een ‘ja’ voor de ‘grondwet’ beter was geweest. Voor ons en voor Europa. Kennelijk denken Frankrijk en Nederland daar inmiddels anders over.
Zoals het een democraat betaamd leg ik me bij die uitslag neer. Ik ga ‘m niet vertalen, zoals Jan Marijnissen doet, in een uitspraak van de Nederlandse burger voor de communistische heilstaat en ik ga ‘m ook niet, zoals Geert Wilders doet, vertalen als tegen verdere Europese samenleving. En ik ga ‘m al helemaal niet, zoals VVD-er Tom Manders ons wil doen laten geloven, vertalen als een stem voor oorlog en concentratiekampen. Dat de VVD heeft geprobeerd Auswitsch en Sebrenica te gebruiken als argumenten voor de grondwet vindt ik meer dan schandalig: het is een rattestreek.
Vandaag heb ik braaf in een stembureau gezeten om elke burger de mogelijkheid te geven zijn mening te laten horen over dit, nota bene door GroenLinks (Farah Karimi) geïnitiëerde referendum. Dat was een duidelijke stem tegen. Jammer, het zij zo. En hoe zeer ik de uitspraak ook betreur, er hoeft over anderhalf jaar geen nieuw referendum uitgeschreven te worden, om de grondwet alsnog aangenomen te krijgen. Het is een ‘nee’ geworden.
Hoe nu verder? Simpel: inventariseren wat mensen nu wel en niet willen van Europa, wat ze er van verwachten. Met iets nieuws komen, iets wat dichter ligt bij de wil van de mensen in Nederland en in Europa. Dat zal op korte termijn weinig opleveren. Ik ben er vreselijk bang voor dat we nog een aanzienlijke tijd zitten opgescheept met dit bureaucratische Europa waar niemand blij is is. Maar misschien kunnen we nu een beter Europa forceren. Dat wordt een ellenlang proces en de tegenstem heeft de procedure zeker niet bespoedigd. Maar alle hoop is nog niet verloren. Europees samenwerken is zinvol voor alle betrokken landen en alle Europese burgers. En zo’n samenwerking kan alleen maar met heldere regels die we met z’n allen vaststellen. Alleen de volgende keer noemen we het wat mij betreft geen ‘grondwet’ meer.
Overigens is het meer dan opvallend, dat in Breda, waar CDA en VVD op lokaal niveau geen enkele vorm van campagne hebben gevoerd, het aantal ja-stemmers zo’n 8 procent hoger lag dan landelijk. Misschien dat dat iets zegt over het vertrouwen dat mensen hebben in deze partijen.
Ik wil alleen dit zeggen dat ik vind dat men veel te laat is begonnen het nederlandse volk duidelijk uitleg te geven .Onduidelijkheid schept verwarring.
@hotman: Helemaal mee eens.