De dodenherdenking in de stad Breda vindt jaarlijks plaats bij het oorlogsmonument ‘De Vlucht’ in het stadspark Valkenberg. Elk jaar ben ik daar bij, de laatste jaren mede om namens GroenLinks een bloemstuk te leggen.
Het monument ‘De Vlucht’ herinnert aan de evacuatie van de inwoners van Breda op 12 mei 1940. Breda dreigde de plaats te worden van een confrontatie tussen Nederlandse, Franse en Duitse troepen. Tienduizenden vluchtten naar het zuiden, naar België. Voor zover bekend overleefden 114 Bredanaars die verplichtte evacuatie niet.
Het was helaas nog maar een kleine voorbode van de vele gruwelen die de Tweede Wereldoorlog nog in petto zou hebben. Soldaten aan beide zijden (25 miljoen), burgerslachtoffers (37 miljoen) en de structurele vernietiging van joden, verzetsstrijders, politieke tegenstanders, homoseksuelen, gehandicapten (12 miljoen), allen verloren hun leven in het grootste en meest ingrijpende conflict in de geschiedenis. ‘Dat nooit weer’, denken we gezamenlijk tijdens de herdenking. Desondanks: Vietnam, San Salvador, Sri Lanka, Ruanda, Sebrenica, Afghanistan, Iraq, Darfur… Het rijtje is eindeloos.
En daarom blijven we herdenken. Opdat we niet vergeten.
Beste Selcuk
Ik ben een schrijfster uit het Brabantse Geldrop. Schrijf kinderboeken. Mijn nieuwste boek voor jongeren komt uit in juni en heet: Jongensdroom (en gaat over David, een zeventienjarige transjongen die geboren is met een meisjeslichaam) Maar deze mail gaat eigenlijk over mijn boek voor volwassenen. Werktitel: Poolse sluier. Het boek gaat over kleinzoon Vincent die met zijn oma op zoek gaat in Breda naar haar Poolse bevrijder. Wat hij nog niet weet is dat zijn oma in de oorlog zwanger is geraakt van deze Janek en dat zij dat meisje na de geboorte heeft afgestaan.
Soms krijg je al schrijfster kadootjes in handen. Op dit moment zitten mijn twee hoofdpersonen uit te blussen in een Bredaas park. Het leek me mooi als de oma iets zag waardoor ze terug gaat in haar herinneringen.
Dus googlede ik naar plaatjes van oorlogsmonumenten.
Zo kwam ik hier en zag het prachtige beeld van de vluchtende vrouw met haar kindje.
Mooi, kan nu weer zeer geinspireerd verder schrijven.
groetjes Lorna
[sÇ: Beste Lorna, Wellicht nog enige nuttige achtergrondinformatie. Het beeld ‘De Vlucht’ is in 1954 door de Bredase kunstenaar Hein Koreman gemaakt en heette oorspronkelijk ‘De Trek’. Het visualiseert de massale evacuatie van Bredanaars naar plaatsen in België, waaronder het plaatsje Sint Niklaas, op 12 mei 1940. Het beeld stond decennia lang aan de Markendaalseweg bij het toenmalige politiebureau. Inmiddels staat het beeld al weer acht jaar in Park Valkenberg en wordt daar sindsdien de Bredase dodenherdenking gehouden. Succes met je boek.]
Ik heb een vraagje over dit monument
ik ben bezig met een project over alle monumenten
en ik vindt deze egt erg mooi.
Maar er staat niet wie dit heeft gemaakt en ik wil echt genoeg informartie
hoop dat u me kunt helpen
irene,
[sÇ: Hein Koreman, zie vorige reactie.]
Beste Selcuc
Ook ik ben jaarlijks met de dodenherdenking bij het beeld aanwezig. Ik leg er ook bloemen. Maar dan wel voor de 114 mensen die de evacuatie niet overleefd hebben. In het bijzonder leg ik de bloemen voor mijn oma en drie van haar dochters die samen met 49 andere slachtoffers waren bij het bombardement aan de gazometerstraat in Sint niklaas. Ik vind het een blamage van de gemeente Breda dat er in alle talen over gezwegen wordt hoe de evacuatie tot stand is gekomen. Er zijn grote twijfels over wie de opdracht ertoe heeft gegeven. Het zou breda moet sieren als er meer duidelijkheid omtrent DE VLUCHT gegeven zou worden. Er zijn andere gemeenten zoals Nijmegen die fouten die in de oorlog zijn begaan later hebben onderzocht en hebben toegegeven.Nog mooier zou zijn als op de sokkel van het beeld 12 mei 1940 ( de dag van de verplichte evacuatie) zou staan i.p.v. mei 1940, en als daarbij nog eens een plaquette met de namen van de 114 slachtoffers geplaatst kan worden zou dit grotere waarde aan het beeld geven. Naar aanleiding van het plaatsen van de plaquette aan de Balfortbrug heb ik bij B&W een vezoek ingediend voor het plaatsen van een plaquette maar net zoals eerder gedane verzoekken nul op het rekest.
Voor alle duidelijkheid is het beeld geen oorlogsmonument, dat staat op de Grote Markt, maar een herdenkingsmonument.
Even een paar feiten op rij zetten.
1. Nog nooit waren er in de Nederlandse geschiedenis zoveel mensen geevacueerd. 52000
2. Op 17 mei 1940 lieten 52 bredanaars bij het bombardement het leven.
nog nooit zijn er in de Bredasche geschiedenis zoveel mensen in een keer omgekomen.
Graag zou ik in contact komen met mensen en politici die er ook zo over denken. Wie weet kan er een werkgroep opgezet worden om dit voor elkaar te krijgen.
Zelf ben ik bezig inzicht te krijgen over de vlucht via Hoogstraten tot Sint Niklaas.
In afwachting op reactie verblijf ik
Frans van der Linden
kleinkind slachtoffer
[sÇ: Als we het boek van Marcel Duijghuisen (Geschiedenis van Breda dl. III, 1795-1960) mogen geloven, was het de Franse commandant die besloot tot aanvankelijk besloot tot evacuatie en later deze evacuatie ook vervroegde, vanwege de snelle opmars van de Duitse troepen. Ik kan me niet voorstellen dat de gemeente Breda hierover archiefstukken zou bezitten die niet openbaar zijn, maar mocht er enige aanleiding zijn om dat wèl te denken, hoor ik dat graag. Ik ben het met U eens dat een plaquette het beeld meer in context zou plaatsen en het daardoor meer waarde zou geven aan de jongere generaties die het verhaal van de vlucht niet kennen. Of dat de namen van de 114 overledenen moeten zijn, of wellicht in kort bestek de geschiedenis rond de evacuatie, is voor mij nog even een vraag. Het beeld gaat immers niet alleen over de gevallenen -zonder dit ook maar enigszins te willen bagatelliseren- , het gaat evenzeer over die mensen die de vlucht wel hebben overleefd.]
Beste mensen
Ik ben een schoondochter van een slachtoffer die in SintNiklaas door een bombardement van 17 mei 1940 in een klap wees werd, haar ouders en drie broertjes kwamen er om het leven. Ik zelf ben 55 jaar en heb de oorlog niet meegemaakt, maar was wel vaak geboeid door bepaalde verhalen.
Ook was ik geboeid door haar verhaal over de Vlucht van Breda en wilde weten waarom dit was gebeurd en alles wat ik met internet surfen heb gevonden is samen gevoegd tot een verhaal, maar het is niet compleet, want de 51 slachtoffers van Breda staan er nog niet bij. Ben eigenlijk de slachtofferlijst aan het verduidelijken. Zodat mensen deze familieleden snel kunnen vinden. Maar de lijst is niet compleet en ik vind dat dit eigenlijk wel moet. Dus wacht ik op een moment dat ik weer naar Breda kan gaan om bij het Archief aldaar deze op te halen. Er zijn meer mensen die graag die lijst op internet willen inzien. Het zal nog een tijdje duren, maar het komt.
Waarom was deze evacuatie tot stand gekomen, waarom Breda? Ten eerste was het gebeurd omdat Breda een garnizoenstad is en was, en men al ver voor de oorlog een evacuatieplan hadden bedacht en vlak voor de oorlog de Hr Carolus Johannes van Asselbergs de opdracht gegeven dit plan uit te werken. Het ging alsnog chaotisch maar het kwam op gang.
Wie gaf dit bevel voor evacuatie? Ieder die ik sprak over email of in levende lijve zei steeds iets anders, maar ik heb wat artikelen van kranten uit die tijd, mei 1940, onderandere de Vaderlander, te vinden bij Koninklijke Bibliotheek bij de historische kranten en op te zoeken onder Evacuatie van Breda, of van Slobbe 1940, of Generaal Durand. Als U die artikelen hebt gevonden dan ziet u duidelijk dat Burgemeester van Slobbe door een Generaal van Slobbe is gesommeerd te evacueren, Durand zei duidelijk. “Il faut evacuer!!” en niet Lestoqoui.
Daarna was Durand afgereisd naar Zeeland om samen met Marokkaanse
soldaten tegen de bezetter te vechten. Die Marokkaanse soldaten zijn na de oorlog door de bezetter gedeporteerd en nooit meer teruggekomen.
Hoe Durand was daarvoor is de website Fall Gelb, (gewoon in het nederlands) van Wilco Vermeer een aanrader om te lezen. In iedergeval heb ik het idee dat het Durand was, al was ik wel even aan het twijfelen gebracht door Lestoqoui maar ik vind zelf dat Burgemeester van Slobbe dan wel de naam Lestoqoui genoemd zou hebben. Andere kranten minstens nog 2, hadden ook de naam Durand genoteerd.
En dat is ook mijn mening….Hoe ongeveer alles begon en verder werd uitgewerkt kunt U op mijn site vinden, http://chaoskronieken.nl/_sgg/m2_1.htm ( bij Geschiedenis)
met alle linken waar info vandaan gehaald is. Met vriendelijke groeten,
Maja Könecke Faber
[sÇ: waarvan akte. ieder die met maja in contact wil komen kan dat via dit blog doen, of via mail naar mij via post (a) selcuk . nl . ik zal reacties aan haar doormailen.]