Na Europees Parlement, Europese Commissie en een tweede nacht in kroeg en 24/7 hotelbar, volgde op de laatste dag een bezoek aan het Comité van de Regio’s, het Huis van de Provincies en de permanente vertegenwoordiger van Nederland in Europa; zeg maar de Europees ambassadeur.
Ondertussen werden me twee schokkende feiten snel duidelijk. Allereerst dat ik als pro-Europeaan ontdekte dat mijn kennis op punten behoorlijk tekort schoot. Nog schokkender was dat collega-raadsleden vaak nog veel minder wisten en, erger, ook niet wilde begrijpen. Europa is een ingewikkeld wereldje van een staatsinrichting die niet te vergelijken is met de inrichting van ons landje. Dat vraagt om andere systemen en een andere aanpak.
Simpel gezegd: een instituut dat, zowel in dossiers als qua kilometers zo ver van de burgers staat, moet zijn eigen oppositie creëren. Aangezien de burgers geen weerstand bieden – die wonen immers te ver weg om direct met Brussel in contact te treden – worden er instituties met ambtenaren in het leven geroepen die het beleid van de commissie kritisch moeten bestuderen. Het Comité voor de Regio’s is daar een voorbeeld van. Zonder dat zij echte macht hebben – ze kunnen namelijk geen plannen tegenhouden – kunnen ze plannen wel becommentariëren. En de commissie neemt die inbreng wel degelijk serieus.
Zoiets kost ambtenaren en geld, maar dient een duidelijk doel. Dat kon een groot deel van de bezoekende raadsleden echter niet waarderen. Want waarom honderden ambtenaren inzetten voor een reactie die de commissie naast zich neer kan leggen? Het antwoord is even onvoorstelbaar als simpel: omdat de commissie de opbouwende kritiek graag wil horen, opdat ze haar eigen voorstellen kan verbeteren. Democratie is niet alleen het houden van vrije verkiezingen, het is vooral ook het organiseren van je eigen kritiek. Het is dus van belang om, naast het Europees Parlement, ook een regionaal orgaan te hebben dat voorstellen niet vanuit een politieke, maar vanuit een regiomale benadering beoordeelt.
Helaas kon de Bredase gemeenteraad dat niet in zijn volle betekenis waarderen.