Even voor de duidelijkheid, ik ben onverkort vóór de keuzevrijheid van ouders om via embryoselectie te voorkomen dat erfelijke ziekten met een dodelijke afloop worden doorgegeven. Maar erg veel sympathie voor een aantal van de verdedigers van die keuzevrijheid kan ik ook niet opbrengen.
Simpel gesteld worden bij embryoselectie de embryo’s gescand op genetische aanleg voor ziekten als (erfelijke) borstkanker. Alleen als een embryo die aanleg niet heeft, wordt het teruggeplaatst. De rest verdwijnt in de blender. Daar heb ik overigens weinig moeite mee: als dit embryonale leven toch geen kans krijgt om geboren te worden, dan kan het net zo goed vernietigd worden: een extracorporiale miskraam.
Toch wringt het ook ergens. En hoewel ik dat gevoel niet messcherp kan duiden, zit het in het streven naar perfectie. De medische wetenschap baseert zijn bestaansrecht op het uitbannen van alles dat ziek of dood maakt. En met alle technologische mogelijkheden, wie is er dan nog bereid te accepteren dat dingen nu eenmaal niet altijd perfect volmaakt zijn.
Een ander voorbeeld: de combinatie vruchtwaterpunctie en abortus heeft tot gevolg dat er in Nederland veel mongoloïde kinderen worden geaborteerd. Overigens, ook een hoop niet. En iedereen die die moeilijke keuze heeft moeten maken, verdient daarvoor waardering. Sommige ouders kunnen het perspectief van een gehandicapt kind niet aan. Anderen kunnen dat wel en zien vervolgens hun hele leven omgegooid worden. Tegelijk constateer ik -op macroniveau- dat er in Nederland steeds minder plek is voor mongooltjes. Omdat ze niet perfect zijn. Een voor sommigen veel wrangere constatering dan de wetenschap dat embyo’s met een vrijwel zekere vroegtijdige dood door een walgelijke ziekte in de blender verdwijnen.
Komt er ooit een tijd dat de keuzevrijheid zo ver gaat dat ouders hun kinderen kunnen samenstellen als ware het een bestelling bij de Subway. Jongen, meisje, het is technisch al lang mogelijk. En voor zover homoseksualiteit al genetisch bepaald is, waarom niet meteen uitbannen? Nu geloof ik niet dat er veel mensen zijn die zoiets zouden laten doen, maar zo’n extreem voorbeeld geeft wel aan dat er grenzen zijn aan de mate van maakbaarheid die we nog acceptabel vinden
Een samenleving mag nooit bepalen dat je een kind moet houden. Net zoals een samenleving nooit mag bepalen wie er geaborteerd moeten worden. Dus blijf ik een hardnekkig voorstander van de vrijheid van mensen om daarin een eigen, individuele keuze te maken. Maar een aantal voorstanders van die keuzevrijheid mogen zich er wel rekenschap van geven dat die keuzevrijheid minder ééndimensionaal is als zij in het debat doen voorkomen.