Luis, een jongeman waarvan ik vermoed dat hij uit Kameroen komt, vertelde zijn verhaal over discriminatie op de arbeidsmarkt. Zijn vrouw was verloskundige, heeft al haar diploma’s laten omzetten, en komt toch niet verder dan schoonmaakster. Terwijl dit land volgens mij zit te springen om verloskundigen.
In het kader van de totstandkoming van het nieuwe integratiebeleid was een serie stadsgesprekken georganiseerd. In groepjes van acht mensen werd een aantal thema’s diepgaand besproken, in twee sessies van een uur. Van waardering van het probleem, via positieve voorbeelden, naar mogelijke oplossingen en concrete acties.
Het aardige was dat die aanpak wel werkt. In ons groepje zat ook een ambtenaar van Sociale Zaken die op een gegeven moment aanbood om eens actief op zoek te gaan naar vacatures voor de doelgroep van Luis. Behalve zijn vrouw heeft hij nog 200 andere mensen in zijn kaartenbak zitten die ook niet aan een baan komen. Misschien geen structurele oplossing voor de discriminatie op de arbeidsmarkt, maar wel een concreet arbeidsperspectief voor de mensen die het betreft.
Hoe komt het nu dat er anno 2008 nog steeds zoveel verborgen discriminatie is. Volgens mij omdat we het niet in de gaten hebben. Ondernemer Ben, die ook aan het gesprek deelnam, verwoordde het pregnant. Mensen zoeken al snel collegae die op hen lijken. Dus als de sollicitatiecommissie uit blanke mannen van middelbare leeftijd bestaat, wordt al snel gekozen voor een andere blanke man van middelbare leeftijd. Als die niet voorradig is, komen de vrouwen in beeld en pas later de Nederlanders van niet-westerse komaf en helemaal op het eind de nieuwe immigranten. En voor de groep mensen die het betreft: niets is zo fnuikend als denken dat je er niet bij hoort.
Maar weinigen zullen zich bewust zijn dat het vaak zo werkt. En zolang bedrijven de meerwaarde van een divers samengestelde organisatie niet zien, zal dat ook maar langzaam veranderen. Daar kun je boos en verdrietig om worden, maar daarmee is het probleem niet uit de wereld. De vraag die voor mij onbeantwoord bleef: hoe kun je bij de werkgevers, de managers die nieuw personeel aannemen, de knop in hun hoofd omzetten. Hoe forceer je de klik waardoor men ineens inziet dat het anders kan, diverser moet. Dat lukt niet met rationele argumenten en kilo’s voorlichting. Het is een gevoelsding. Als iemand daar eens een zinnig antwoord op zou kunnen geven.
In het verhaal van ondernemer Ben zit iets waarvan ik denk ‘wat een geneuzel’, een soort rationalisatie van allerlei gevoelens die treffend lijkt maar hoogstwaarschijnlijk kant nog wal raakt.
Mannen van middelbare leeftijd zoeken veeleer jong veelbelovend aanstormend talent, nu nog niet te duur met een behoorlijke opleiding en veel potentie.
Mannen van middelbare leeftijd komen niet of nauwelijks aan de bak, en dat weet je als politicus volgens mij donders goed. Ook niet plaatsvervangende middebare vrouwen, los van kleur of politieke of sexuele voorkeur.
‘Weinigen zullen zich bewust zijn dat het vaak zo werkt’, schrijf je… klopt, omdat het volgens mij geenszins zo werkt.
[sÇ: dan blijft echter toch de vraag waarom het bijvoorbeeld voor jongeren van bijvoorbeeld turkse en marokkaanse komaf zoveel moeilijker is om een stageplaats te krijgen dan voor witte nederlanders. zolang dat zo is, kan ik me veel voorstellen bij het ‘onbekend maakt onbemind’-verhaal. En nee, aangezien hetero’s voor jou geen onbekend fenomeen zijn, zul je niet alleen openlijke gay’s aannemen bij je bedrijf.]
Als manager in een bedrijf met 200 mensen met welgeteld één open gay (that’s me!) herken ik niets van je vooronderstellingen in aanname beleid. Ik zou dan geregeld, of minimaal éénmaal volgens jouw theorie een andere nicht van mijn leeftijd hebben moeten aannemen?
Los van het nichtenverhaal in laatstegenoemde alinea: ik denk dat het verhaal dat ondernemer Ben je verkocht heeft met je aan de loop is gegaan. Welcome back to earth soon sweetie, I hope!
Jaartal
(uhm .. just to be sure: ik bestrijd niet dat er verborgen discriminatie op de arbeidsmakrt is, ik bestrijd de mening van jouw blog en ondernemer Ben)
[sÇ: ik beschrijf slechts hoe het gesprek verliep.]
Ik steun Jaartal. In mijn arbeidzame leven ben ik betrokken geweest bij honderden sollicitaties. Hierbij waren vaak muisgrijze middelbare mannen betrokken, die, in tegenstelling tot door jou betoogd, hongerig waren naar nieuw vers bloed in hun onderneming: vrouw – graag! Gekleurd – alsjeblieft!
Maar de kandidaten die vrouw waren en/of gekleurd waren vaak van zo’n tenenkrommend slechte kwaliteit dat ik met plaatsvervangende schaamte bij die gesprekken aanwezig was.
Er is nu eenmaal een grote onderwijsachterstand bij minderheidsgroepen (en daar schaar ik de vrouwen voor het gemak ook maar even onder) en dat uit zich dus ook op de arbeidsmarkt.
Er zal best wel sprake zijn van verborgen discriminatie. Maar die is dan zo verborgen, dat ik die nog nooit ben tegengekomen.
[sÇ: onderwijsachterstand? bij vrouwen? r u kidding me?]
Ik vrees dat ik René hier ook gelijk moet geven. Tot hiertoe zijn mijn ervaringen met die bepaalde minderheidsgroepen ook teleurstellend.
Misschien dat er eerst voor gezorgd moet worden, dat het peil van hun opleidingsniveau de hoogte ingaat. Ik denk dat dit de enige manier is om er voor te zorgen dat de mensen van die bepaalde minderheidsgroepen, niet automatisch de stempel krijgen van minderwaardig op de arbeidsmarkt.
[sÇ: een marokkaan met een hbo-diploma komt ook moeilijker aan de bak. ‘dus waarom een opleiding volgen?’, is voor sommigen dan de redenering.]
Onderwijsachterstand bij vrouwen – reken maar. Hoe vaak ik niet hoor dat meisjes geen vervolgopleiding hoeven te doen ‘omdat ze toch gaan trouwen en kinderen krijgen’ is onvoorstelbaar. En wat dacht je van de vrouwen die alsnog zijn gaan doorleren om uiteindelijk inderdaad te gaan trouwen en kinderen krijgen?
Sommige achterstandssituaties houden zichzelf in stand. En dat ligt niet aan de ondernemers.
Ik moet zeggen dat ik op mijn hbo-opleiding bij voldoende meisjes/vrouwen in de klas zat.
@ René : het valt me wel op dat dit meer in Nederland voorkomt dan hier in België. Je ziet vaker dat meisjes daar gewoon thuisblijven zodra er kinderen komen. Ik herinner mij dat mijn schoonmoeder (Nederlandse) knap verontwaardigd reageerde toen ik zei dat ik gewoon wou blijven doorwerken als er éénmaal kinderen kwamen. “Ik heb niet al die jaren gestudeerd om dan achter de kookpotten te verdwijnen.”
Mijn moeder zelf, met vier kinderen, is altijd fulltime blijven werken. Dit was in die tijd wel te doen, dank zij de hulp van grootouders die inwoonden en met een schoonmaakster.