De Europese Fractie van GroenLinks had een werkbezoek georganiseerd voor medewerkers en geïnteresseerden van de Europawerkgroep van GroenLinks. Ik ging mee met een tweeledig doel: een overleg met de internetters van Europa en een kennismaking met mensen die ik verder alleen van de telefoon ken.
In de diverse bijeenkomsten werd vooral gesproken over de Europese Grondwet, die zowel in Nederland als in Frankrijk naar de prullenbak werd verwezen. Hoe nu verder? Want de andere landen willen wèl en dus zal ook Nederland flink wat concessies moeten doen, wil ze nog een beetje invloed houden op alles dat er in Europa gebeurd.
Wat mij betreft drie speerpunten. Allereerst geen grondwet meer die zo dik is dat je er een olifant mee kunt doodslaan. Een pagina of twintig over de toekomst van Europa lijkt me voorlopig meer dan genoeg. En dan noemen we het ook geen grondwet meer, maar een verdrag. Want die oude grondwet was eigenlijk ook al geen grondwet.
Ten tweede, in dit verdrag moet duidelijk worden afgesproken waar Europa over gaat en waar de verschillende landen zeggenschap over blijven houden. Met een ingewikkeld woord: een goede uitwerking van het subsidiariteitsbeginsel. Mijn uitgangspunt is dat Europa beslist over de punten waarbij samenwerking zinvol is, zoals bij milieuproblematiek, die immers niet stopt bij de grens, buitenlands beleid en defensie, zodat Europa een eigen koers kan varen ten opzichte van machtsblokken als de Verenigde Staten, en een minimum-eis voor het niveau van sociale rechten, zodat ook de landen in het Oostbliok verplicht zijn hun sociale wetgeving op te poetsen.
Ten derde, Europa moet nu ècht democratisch worden. Dat betekent dat de macht niet meer bij de Europese Commissie en de raad van ministers van de afzonderlijke landen moet komen te liggen, maar bij het democratisch gekozen Europees Parlement. Alleen zo kan het besluitvormingsproces uit de achterkamertjes gehaald worden. Een nieuw verdrag moet waarborgen dat niet een koehandel van afzonderlijke nationale belangen de beleidsvorming bepaalt, maar een integrale afweging van Europese belangen de basis vormt van de Europese besluitvorming.
Ik was destijds voorstander van de Grondwet, omdat daarin kleine stappen in de goede richting werden gezet. Doordat die grondwet van tafel is geveegd, is er een unieke kans ontstaan om een grotere stap vooruit te zetten. Dat betekent dat we af moeten van de irreële angst dat Europa het straks helemaal voor het zeggen krijgt en Nederland geen eigen beleid kan voeren. We moeten ook af van de krampachtige benadering dat Nederland eigenlijk geen keuze heeft en wel mee moet doen, omdat we economisch afhankelijk zijn van Europa. Die nieuwe stap moet zijn ingegeven vanuit de oprechte wil het Europese samenwerkingsproject vooruit te helpen, omdat grensoverschrijdende samenwerking op tal van terreinen zinvol en profijtelijk is voor alle Europese burgers.
Doordat die grondwet van tafel is geveegd, is er een unieke kans ontstaan om een grotere stap vooruit te zetten.
Ik wist wel dat mijn nee-stem érgens goed voor was.
[sÇ: dat de kans er is, wil niet zeggen dat het ook gebeurd. Daarnaast wordt het een moeizaam en langdurig proces. Liever had ik al vast een verbetering gezien. Desondanks: ik heb destijds nooit het argument ‘je moet wel voorstemmen want…’ gebruikt, dus ik ga ook niet zeggen dat met jouw nee alles verloren is. Al had je natuurlijk toch gewoon ja moeten stemmen :) ]